PLECHELMUS EN OLDENZAAL AL 1250 JAAR VERBONDEN

De kerk van Oldenzaal was in de Middeleeuwen de hoofdkerk van het aartsdiakonaat Twente; dit feit maakt het aannemelijk dat in Oldenzaal sprake was van een vroege kerkstichting. Volgens Rovenius was de eerste kerk van Oldenzaal gewijd aan de heilige Sylvester. Als stichters van het kerkje worden zowel Marcellinus als Plechelmus genoemd. De toeschrijving aan Marcellinus gaat echter terug op de laat-vijftiende-eeuwse pseudovita van de heilige Suitbertus. Verder komt Marcellinus' feestdag niet voor op de kalender van het Oldenzaalse calendarium-necrologium uit het begin van de 15de eeuw, hetgeen voor de hand zou hebben gelegen als deze heilige een directe relatie met de kerk van Oldenzaal zou hebben gehad.

In 954 liet bisschop Balderik relieken van Plechelmus overbrengen naar de nieuwe kapittelkerk te Oldenzaal: Plechelmus werd nu de nieuwe kerkpatroon. De Oldenzaalse verering voor deze heilige kan heel goed berusten op de herinnering aan de kerkstichting aldaar door Plechelmus rond het jaar 765. Ook in de kapittelkerken van Deventer en Elst gaf bisschop Balderik namelijk de relieken van de kerkstichters Lebuïnus en Werenfried een centrale plaats om zo hun cultus te bevorderen. Een kerkstichting door Plechelmus in Oldenzaal past bovendien goed in de kersteningschronologie zoals die de laatste jaren door historici opnieuw is onderzocht.

Opmerkelijk is tevens dat de kerk van het Duitse Stadtlohn gewijd was aan Otger, metgezel van Plechelmus. Oorspronkelijk was de St. Maartenskerk van Groningen eveneens gewijd aan Otger. Ook hier kan een relatie worden verondersteld met de missionaris als kerkstichter. Deze missionarissen kwamen vanuit het Zuiden: Sint Odiliënberg, Prüm en Echternach. Pas later zijn de door Plechelmus en Otger gestichte kerken aan Utrecht gekomen.

Eigenlijk is het 1050-jarig jubileum van de kerkwijding in Oldenzaal dus tevens het bijna 1250-jarig jubileum van de relatie van de missionaris-bisschop Plechelmus met de plaats Oldenzaal. Op de eerste plaats stichter van de plaatselijke kerk rond het jaar 765 en vanaf 954 - sinds zijn heiligverklaring - ook patroon van de Oldenzaalse kerk.