JUBILEUMBOEK OVER ST. PLECHELMUS

In april 2005 verscheen het boek 'Plechelmus. Zijn kerk, liturgie en kapittel te Oldenzaal'. Onder redactie van Guus Goorhuis en Jan Oude Nijhuis is een aantal jaren door verschillende auteurs aan de totstandkoming van dit boek gewerkt. Directe aanleiding was het feit dat in 2004 precies 1050 jaar geleden de relieken van Plechelmus door bisschop Balderik van Utrecht naar Oldenzaal werden overgebracht.

In 954 liet bisschop Balderik van Utrecht de oude Silvesterkerk van Oldenzaal - rond 765 door Plechelmus gesticht - herbouwen. Hij verbond hieraan een kapittel met Plechelmus als nieuwe patroonheilige van deze kerk. Daarmee maakte Balderik Oldenzaal tot het kerkelijke en bestuurlijke centrum van Twente en het oostelijk steunpunt van het bisdom Utrecht.

Behalve aan de 12de-eeuwse basiliek, die nog steeds één van de belangrijkste bewaard gebleven Romaanse kerken van Nederland is, besteedt het boek ruime aandacht aan het St. Plechelmuskapittel en aan de plaats van dit kapittel in de middeleeuwse stad. Het daaraan verbonden immuniteitsgebied bepaalde in hoge mate het huidige gezicht van het stadscentrum.

De jubileumuitgave geeft een actueel en helder overzicht van de stand van zaken in het historisch onderzoek naar de persoon Plechelmus. De afkomst van deze rondtrekkende missionaris en bisschop wordt onderzocht, evenals zijn relatie met Oldenzaal en de wijze waarop hij vereerd werd. Zijn leven is zowel in middeleeuwse Latijnse als ook in Middelnederlandse vitae beschreven. Een transcriptie en vertaling daarvan zijn in het boek opgenomen.

Voorts is met de reconstructie van het Officie van Plechelmus een tot dusver volledig onbekend facet van de liturgiegeschiedenis van het kapittel van St. Plechelmus aan de vergetelheid onttrokken. Deze middeleeuwse gezangen voor Plechelmus, die jaarlijks op het patroonsfeest werden vertolkt, zijn samen met hun ontstaansgeschiedenis eveneens in deze jubileumuitgave vastgelegd.

INHOUD

Het boek bevat de volgende bijdragen van Gerard Bartelink, Guus Goorhuis, Herman Lenferink, Ike de Loos, Jan Oude Nijhuis en Gerard Seyger:

  • Balderik en Plechelmus: feiten, hypothesen, verzinsels en bedrog
  • De Plechelmusbasiliek: architectuur, geschiedenis, betekenis
  • De immuniteit van het Plechelmuskapittel: een reconstructie
  • Het Leven - de Vita - van Plechelmus
  • Plechelmus en de liturgie van het kapittel
  • Het Plechelmusofficie
  • Pastoor Geerdink, Plechelmus en het kapittelarchie

Een belangrijk deel van de foto's is vervaardigd door Frans Wienk. De verkoopprijs van het boek, dat overal in Nederland bij boekhandels verkrijgbaar is, bedraagt € 39,95. Het boek telt 256 pagina's en is rijk geïllustreerd in kleur en zwart-wit. Uitgever is de Walburg Pers te Zutphen (ISBN 90.5730.353.1).

EERSTE EXEMPLAREN UITGEREIKT

De presentatie van het nieuwe boek vond plaats in de basiliek op zaterdag 16 april 2005 in aanwezigheid van een kleine honderd genodigden. Een eerste exemplaar werd aangeboden aan pastor C. van Breemen, aan burgemeester F. Backhuijs, en aan cabaretier Herman Finkers.

In een inleiding gaf Guus Goorhuis als één van de schrijvers een toelichting op de inhoud van het boek. Als intermezzo brachten drie zangers van het koor Schola Hartkeriana Amsterdam enkele delen uit het gereconstrueerde officie van Plechelmus.

Na afloop van het officiële gedeelte konden de genodigden de kerk bezichtigen of in de torenhal onder het genot van een drankje nog
even napraten.