Een beiaardconcert en een muziektheaterspektakel bij De Steenpoort markeerden op vrijdag 2 september 2005 het 75-jarig jubileum van de Plechelmus-beiaard. Op de middag van zaterdag 30 augustus 1930 vond namelijk in de Raadszaal van het oude stadhuis de officiële overdracht van de nieuwe beiaard plaats.

De schenkers, de heer en mevrouw P.J. Gelderman-Bartelink, hadden besloten vanwege hun 12½-jarig huwelijk de stad Oldenzaal een spel van 42 klokken cadeau te doen. Dat gebeurde toendertijd uiteraard in aanwezigheid van talrijke genodigden. Toon van Balkom, de stadsbeiaardier van Den Bosch, verzorgde de eerste bespeling.

De genodigden anno 2005 betraden om 19.00 uur de torenhal van de basiliek, alwaar de bodes van het stadhuis hen opwachtten met koffie of thee en een plak cake. Gastvrouw wethouder mevrouw Trees Vloothuis heette het gezelschap vervolgens van harte welkom, waarna stadsbeiaardier Hylke Banning door middel van oude en nieuwere foto's terugblikte op het verleden van dit fantastische instrument. Daarbij hield hij zijn gehoor voor dat de beiaard eigenlijk nog één grote klok, namelijk een klok met slagtoon bes⁰, ontbeert.

Na deze presentatie konden de aanwezigen om half acht onder het genot van een drankje een concert op de beiaard beluisteren, waarbij onder andere 'Torenmuziek voor alledag' voor beiaard en koperkwartet van wijlen stadsbeiaardier Karel Borghuis werd uitgevoerd.

Ter afsluiting van het officiële gedeelte was - bij hoge uitzondering, maar tot genoegen van velen - even voor acht uur nog het machtige vijfgelui van de basiliek te horen. Daarna begon bij De Steenpoort om 20.00 uur het muziektheaterspektakel.

Het zou een uiterst sfeervol twee uur durend spektakel worden. Eigenlijk was het niet alleen bedoeld als extra activiteit vanwege het jubileum van de Plechelmus-beiaard, maar had het spektakel ook als doel om de aandacht te vestigen op de wens om het Oldenzaalse klokkenspel, dat momenteel uit 48 klokken bestaat, met een Bes-klok te verrijken. Deze klok, de zesde luidklok, zou de naam 'Plechelmus' moeten krijgen, naar zijn drie voorgangers, waarvan de laatste tot 1930 in de toren heeft gehangen. Het gaat om een flinke klok met een diameter van ongeveer 1,80 meter en een gewicht van zeker 3000 kg.

Voor de gelegenheid was De Steenpoort (een cirkelvormig gemetseld kunstwerk van steen ter herinnering aan de poort die destijds de ingang van de Steenstraat markeerde) omgebouwd tot een knus openluchttheater compleet met stoelen, tribunes en verlichting. En zo kon het gebeuren dat even na acht uur toch zeker 400 mensen nieuwsgierig de gebeurtenissen zaten of stonden af te wachten.

Tussen acht en negen bestond het spektakel uit muziek. Zo bracht beiaardier Rosemarie Seuntiëns op de Reizende Beiaard 'De Paltz' uit Soest enkele delen uit haar programma 'Roaming Bells': bewerkingen voor beiaard en orkestband van onder meer de 'Danse Macabre' (Saint-Saëns) en 'Concerto pour une voix' (Saint Preux). Origineel voor beiaard, saxofoon en synthesizer was de compositie 'Bell Ringing' (Swiggers). Voor dit doel was het imposante klokkenspel van de heer E.S. Raatjes naar Oldenzaal gekomen.

Ook vertolkte de Oldenzaalse zanger Henk ter Grote samen met Rosemarie op de beiaard 'I still got the blues for you', 'Have I told you lately that I love you' en 'I feel good'. Deze originele combinatie viel bij het publiek buitengewoon in de smaak. Tussen de bedrijven door speelde het Stroat Ensemble, in Oldenzaal berucht en ook buiten de stad niet onbekend, de nodige nummers, waarbij de beiaard uiteraard af en toe meespeelde.

Maar het klapstuk van de avond was toch wel het optreden van de lokale Theatergroep Roest in 'De vergeten slag bij de Steenpoort', een stuk gebaseerd op een verhaal dat ooit opgetekend werd in 'Een Heel Oud Boek'. Toevallig was dit boek kort tevoren bij opgravingen in het centrum van de stad teruggevonden. Uit het verhaal blijkt dat ten tijde van de slag, we spreken over het jaar 1599, een koning de stad Oldenzaal regeerde. Voor de gelegenheid was hij op 2 september even uit het verleden teruggekeerd om zelf zijn verhaal te kunnen vertellen.

De gebeurtenissen in 1599 hadden alles te maken met het feit dat de koning zijn onwaarschijnlijk mooie dochter maar niet aan de man kon krijgen. De prinses had namelijk alleen maar oog en oor voor de klokken in de toren. Dit klokkenspel had zij eerder van haar vader cadeau gekregen, gewoon, als kleinigheidje. Ze mocht er zoveel op spelen als zij wilde en heel de bevolking genoot van haar spel!

Tot het moment dat een door Twente zwervende roversbende opeens voor de poort staat. De prinses ziet hen vanuit de toren als eerste en krijgt oogcontact met de knapste soldaat. Het blijkt liefde op het eerste gezicht! Via een geheime doorgang in de muur komt de soldaat binnen en vertelt aan de prinses wat de plannen van zijn kornuiten zijn. Die waarschuwt vervolgens haar vader, waarop deze de stad laat ontruimen. Als uiteindelijk de rovers de muur bestormen blijkt de stad leeg! De verliefde soldaat biedt daarop zijn hoofdman aan op de stad te passen, zodat de rest van hen snel verder kan trekken. Ze hadden namelijk een volle agenda, want ze moesten ook nog naar Nieuwpoort! De hoofdman gaat akkoord, maar eist wel een trofee als bewijs van de inname van de stad. En zo kan het gebeuren dat de Plechelmus-klok uit de toren wordt gehaald en als buit triomfantelijk wordt meegevoerd. Kort daarop keren de inwoners van Oldenzaal terug, waarop de prinses met haar knappe soldaat trouwt.

Op een aantal punten werd het verhaal muzikaal ondersteund door het Stroat Ensemble en door Rosemarie Seuntiëns op de beiaard. Voor het verhaal, de locatie en de organisatie van het muziek-theaterspektakel tekenden de Oldenzalers Johnny Loohuis en Jan Steenbeeke. Een subsidie van de gemeente Oldenzaal en een mooie bijdrage van de Gelderman Stichting maakten deze unieke voorstelling financieel mogelijk.

Volgens de zaterdageditie van De Twentsche Courant / Tubantia zou 'De vergeten slag bij de Steenpoort' alsnog moeten worden bijgeschreven in de geschiedschrijving van Oldenzaal. "Dit spektakel zal de Oldenzalers nog lang heugen", schreef de krant, en "Wie er niet waren hebben wat gemist!" De titel van het verslag luidde dan ook: "Slag om de Steenpoort … om nooit te vergeten!"